Οι δημογραφικές εξελίξεις, η πρόοδος της επιστήμης και ειδικά της ιατρικής, η αλλαγή των κοινωνικών προτύπων, οι αλλαγές στον θεσμό της οικογένειας και οι γενικότερες κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις κατά τις τελευταίες δεκαετίες, επέφεραν ριζικές αλλαγές στη θέση των ανθρώπων της Tρίτης Hλικίας μέσα στην κοινωνία.
Η εποχή που οι συμπολίτες μας αυτής της ηλικιακής ομάδας αντιμετωπίζονταν ως απόμαχοι της ζωής, φαντάζει μακρινή.
Η συνεχής επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής έχει οδηγήσει στη μεγάλη αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων στον γενικότερο πληθυσμό και αυτό είχε ως συνέπεια τη δημιουργία νέων αναγκών, αλλά και νέων προκλήσεων, τόσο για τους ίδιους και για τη ζωή τους, όσο όμως και για τις σύγχρονες κοινωνίες συνολικά.
Σήμερα μιλάμε πλέον για την «υγιή και ενεργό γήρανση» (active and healthy ageing), η οποία περιλαμβάνει τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, την ενεργό συμμετοχή στην κοινωνία, στην οικονομική δραστηριότητα και τη βελτίωση της υγείας των ηλικιωμένων.
Αυτά προϋποθέτουν την αλλαγή των κοινωνικών προτύπων και τη μετακίνηση της διαχωριστικής γραμμής μεταξύ νέων και ηλικιωμένων σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Στην πρώτη γραμμή έρχονται πολιτικές για την ανάπτυξη της προληπτικής ιατρικής, εξειδικευμένων υπηρεσιών υγείας για ηλικιωμένους και υπερήλικες, σε συνδυασμό με την προβολή και υιοθέτηση ενός υγιούς τρόπου ζωής, όπως είναι η σωστή διατροφή, η σωματική άσκηση, η αποφυγή βλαβερών συνηθειών και κατάχρησης ουσιών.
Είναι ανάγκη να εξεταστούν και να αξιοποιηθούν μέτρα και κίνητρα για την παραμονή στην ενεργό δράση, σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής, προγράμματα κατάρτισης, επανακατάρτισης και δια βίου μάθησης, εξοικείωσης με τις νέες τεχνολογίες, προώθηση της μερικής ή κατ οίκον απασχόλησης, ενίσχυση διαγενεακής επιχειρηματικότητας, η δυνατότητα συνεχούς βελτίωσης των δεξιοτήτων.
Ιδιαίτερη σημασία αποκτούν οι υπηρεσίες για τη φροντίδα των ηλικιωμένων ατόμων που εμφανίζουν σοβαρές και μη αναστρέψιμες παθήσεις, όπως οι άνοιες και οι εκφυλιστικές νόσοι, στην αντιμετώπιση των οποίων δε μπορεί να ανταποκριθεί η σημερινή οικογένεια.
Κοινωνικές δομές όπως τα Κέντρα Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων, τα Κέντρα Ημέρας για την άνοια, αλλά και οι δομές μακρόχρονης φροντίδας ηλικιωμένων, παίζουν πλέον σημαντικό ρόλο και είναι αδήριτη ανάγκη για την επέκταση τους και για την ανάπτυξη επαρκούς και ικανοποιητικού αριθμού παντού, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες.
Η οικοδόμηση ενός σύγχρονου και συμπεριληπτικού Κοινωνικού Κράτους και ενός ισχυρού Κράτους Πρόνοιας είναι αναγκαία για να απαντήσει στις σύγχρονες προκλήσεις της εποχής μας.
